Η ιστορία ενός μοναχικού... ποδοσφαιριστή

Για τον 24χρονο Ισπανό αμυντικό, Javi Poves, το μέλλον φαντάζει λαμπρό. Πέρσι εντάχθηκε στη Sporting Gijon που αγωνίζεται στην Primera Division, το κορυφαίο ίσως πρωτάθλημα του κόσμου. Στις 21, μάλιστα, του περασμένου Μαΐου πήρε το βάπτισμα του πυρός αγωνιζόμενος για πρώτη φορά σε επίσημο αγώνα με την ομάδα του. Φέτος θα πάρει σίγουρα περισσότερο χρόνο συμμετοχής. Πιθανόν ορισμένοι να τον ζηλεύουν καθώς η οικονομική ευρωστία που προσφέρει το ποδόσφαιρο είναι μια όαση μπροστά στην κοινωνική πραγματικότητα που επικρατεί στην Ισπανία. Ένας στους πέντε Ισπανούς είναι άνεργος, αλλά ο Javi Poves μέσα από το ποδόσφαιρο μπορεί να ζήσει μια άνετη και χλιδάτη ζωή. Δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τίποτα! Μόνο… να κλοτσάει την μπάλα!

Ο Javi, όμως, όχι μόνο ανησυχεί αλλά πνίγεται! Στις 19 Ιουλίου 2011 παίρνει την μεγάλη απόφαση και παραδίδει επιστολή παραίτησης στον πρόεδρο της ομάδας του! Η λάμψη του ποδοσφαίρου δεν τον «τυφλώνει». Ξέρει, εξάλλου, ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Απαρνιέται τον θελκτικό κόσμο που ποδοσφαίρου με τα εκατομμύρια, τη δόξα, τις γνωριμίες, τα αμάξια, τις γυναίκες, τις συνεντεύξεις, τα ταξίδια, τα πάρτι. Ω, τι κόσμος κι αυτός! Το ποδόσφαιρο, όμως, όπως διαμορφώθηκε είναι ενάντια στις ηθικές του αξίες. «Μόνο σπατάλη χρημάτων και διαφθορά υπάρχει στο χώρο αυτό» λέει με παράπονο.

Καλά είναι τρελός; Θέλει να διαλύσει το μέλλον του; Τη σιγουριά του; Μια ματιά στους δρόμους της Ισπανίας τρομάζει. Χιλιάδες «los indignados» (αγανακτισμένοι) διαδηλώνουν καθημερινά ζητώντας μια δίκαιη κοινωνία, ίσες ευκαιρίες, δουλειά. Μέσα από την ασφάλεια του ποδοσφαίρου ένας ποδοσφαιριστής ενδεχομένως να τους έβλεπε με περιφρόνηση. Κάτι σαν ενοχλητικούς τύπους που τον ξυπνάνε με τις φωνές τους κάθε πρωί, που τον καθυστερούν να πάει στην προπόνηση από το μποτιλιάρισμα.

Ο Javi όμως δεν παραμένει απαθής και κυνικός μπροστά στα δυσβάσταχτα προβλήματα των συμπατριωτών του. Αγανακτισμένος επί της ουσίας συμπορεύεται με τις απαιτήσεις και τα όνειρα του κινήματος αυτού. Παρά το νεαρό της ηλικίας του δείχνει πολύ ώριμος, κατασταλαγμένος, φιλοσοφημένος και θέτει αμέσως τον εαυτό του έξω από το σαθρό ποδοσφαιρικό κύκλωμα. Φαντάζομαι θα είδε και θα έζησε πολλά.

Ένα σχεδόν μήνα μετά την πρωτόγνωρη απόφασή του, ο Javi εξηγά τους λόγους της παραίτησης και παρουσιάζει τις σκέψεις του:

• Όσο γνωρίζεις το ποδόσφαιρο, τόσο συνειδητοποιείς πως όλα γίνονται για το χρήμα. Αυτό είναι σάπιο και μια ψευδαίσθηση.
• Ποιο το νόημα να κερδίζεις περισσότερα χρήματα όταν ξέρεις ότι υποφέρουν πολλοί συνάνθρωποι σου;
• Από τα πέρσι αντιλήφθηκα ότι αυτή δεν είναι ζωή για μένα. Κοιτούσα μακριά από τον κόσμο αυτού του ποδοσφαίρου.
• Το πρώτο πράγμα που θα άλλαζα στον κόσμο είναι η διανομή του πλούτου και το τραπεζικό σύστημα. Θα επένδυα περισσότερο στην εκπαίδευση. Η τύχη σε ένα μέρος του κόσμου είναι η δυστυχία σε ένα άλλο.
• Τώρα θέλω να κάνω κάτι που με κάνει ευτυχισμένο και κοινωνικά ωφέλιμο. Σκέφτομαι να πάω σε χώρες του «τρίτου κόσμου» για να γυρίσω ένα ντοκιμαντέρ που σχετίζεται με την απόλυτη φτώχεια σε αντιδιαστολή με την ασύστολη σπατάλη του ποδοσφαίρου. Θα ήθελα επίσης να σπουδάσω Γεωγραφία και Ιστορία.
• Οι Πελέ, Ροναλτίνιο, Μέσι είναι πρεσβευτές της ΓΙΟΥΝΙΣΕΦ. Αυτό είναι καλό, αλλά μπορούν να κάνουν περισσότερα. Επειδή ασκούν μεγάλη επιρροή έπρεπε να ασχολούνται πιο άμεσα και ενεργά. Όπως, επίσης, και οι παίκτες από τον «τρίτο κόσμο». Έρχονται από χώρες που υποφέρουν, κερδίζουν χρήματα και το παίζουν βασιλιάδες. Αυτό θα ήθελα να το αλλάξω.  
• Απορρίπτω τις ιδεολογικές ετικέτες. Αν θέλετε ετικέτες βάλτε: άνθρωποι. Το πρόβλημα είναι ότι σε ωθούν να είσαι είτε δεξιά είτε αριστερά. Εγώ δεν είμαι τίποτα. Είμαι αντί-οτιδήποτε.
• Δεν θέλω να γίνω είδωλο. Είμαι απλά ακόμα ένας άνθρωπος που μάχεται την ανισότητα.
• Θέλω όλοι να είμαστε ίσοι, να ενωθούμε, να σταματήσουμε να τσακωνόμαστε για επουσιώδη και να προχωρήσουμε μπροστά. Αν μείνουν τα πράγματα ως έχουν ο κόσμος θα αυτό-καταστραφεί.
• Αν νιώσω την ανάγκη να ξαναπαίξω μπάλα θα το κάνω με τους φίλους μου. Δεν χρειάζομαι κανέναν να με πληρώνει γι’ αυτό.
• Χρησιμοποιώ την ελευθερία του λόγου για να καταγγείλω τη σιωπηλή βία που ασκεί η οικονομική εξουσία στο ποδόσφαιρο.
• Χρειάζεται καλύτερη εκπαίδευση των παιδιών για να αποφευχθεί η εμπορευματοποίηση του επαγγελματικού ποδοσφαίρου.
• Σας καλώ όλους να ανοίξετε το μυαλό και να κλείσετε την τηλεόραση.

Όχι, δεν είναι λόγια κάποιου ακαδημαϊκού φιλόσοφου. Είναι λόγια αυθεντικά ενός 24χρονου νέου με σοφία πολλών δεκαετιών. Έρχονται ως μια σφαλιάρα στο σύγχρονο ποδόσφαιρο της διαφθοράς και του ανεξέλεγκτου κέρδους. Ορίζουν και το ρόλο που καλείται να διαδραματίσει ο σημερινός ποδοσφαιριστής: όχι του σιωπηλού πιονιού του συστήματος, ούτε ενός αδηφάγου τυχοδιώκτη, αλλά ως ενεργητικού και κριτικού πρωταγωνιστή που αντιλαμβάνεται τις πραγματικότητες και παλεύει να τις διορθώσει.

Ο Javi έκανε τα λόγια του πράξη, για αυτό είναι και αληθινός. Το ότι τα παράτησε καταγγέλλοντας το κατεστημένο ήταν το πλέον επίπονο για τον ίδιο. Προηγουμένως δεν δεχόταν να πληρώνεται με τραπεζικό έμβασμα για να μην έχει αλισβερίσια με τις τράπεζες που τις θεωρεί πηγή του κακού. Επίσης, δεν δέχθηκε να πάρει δώρο ένα αυτοκίνητο της εταιρείας που χορηγεί την ομάδα του, πράγμα που έπραξαν μετά χαράς όλοι οι συμποδοσφαιριστές του. Αναμφίβολα πρόκειται για μια πολύ ιδιαίτερη και ισχυρή προσωπικότητα. Δεν συναντάς πολλούς ανθρώπους σαν κι αυτόν. Μοναδικός και ανεπανάληπτος, όπως πρέπει, θαρρώ, να είμαστε όλοι μας!

Παρόλο που όλοι αγαπάμε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό, δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε ότι πίσω από την ωραιοποιημένη εικόνα κρύβονται πολλά σαθρά. Εδώ ίσως συμπυκνώνονται όλες οι πληγές της κοινωνίας μας: η διαφθορά, η απάτη, η φιλαργυρία, η βία κ.ά.

Στο σημερινό ποδόσφαιρο:

• Βλέπουμε επαγγελματίες προέδρους να αλλάζουν ομάδες για συμφέροντα.
• Βλέπουμε παίκτες να πουλούν οπαδιλίκη και την επόμενη μέρα να εκλιπαρούν το σωματείο τους να τους παραχωρήσει σε μια άλλη ομάδα που τους προσφέρει παραπάνω χρήματα στον ήδη παχουλό μισθό τους. 
• Βλέπουμε ομάδες να διατηρούνται μόνο και μόνο για ξέπλυμα χρήματος και για στήσιμο αγώνων.
• Βλέπουμε παίκτες να μην δέχονται την παραμικρή μείωση των συμβολαίων τους παρόλο που πληρώνονται με εξωπραγματικά ποσά μέσα σε περίοδο παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.
• Βλέπουμε παίκτες και παράγοντες να στήνουν τα πάντα, ακόμα και τη… σέντρα.
• Βλέπουμε παίκτες να παίρνουν οικειοθελώς ή και καθ’ υπόδειξη απαγορευμένες ουσίες.
• Βλέπουμε διαιτητές να διαμορφώνουν το αποτέλεσμα όπως έχει συμφωνηθεί.
• Βλέπουμε τιμωρίες να επιβάλλονται και μετά από λίγο να αποσύρονται.
• Βλέπουμε οπαδούς να βρίζουν παίκτες/οπαδούς/πολιτικούς, να καίνε γήπεδα/σημαίες , να λυσσούν να σε σκοτώσουν.

Το «κατηγορώ» του Javi είναι μια κραυγή αγωνίας προς όλους μας. Να συμβιβαστούμε μ’ αυτή την κατάσταση ή να αναδιαμορφώσουμε τους όρους του παιχνιδιού στα πλαίσια του fair play; Να αφήσουμε τους κερδοσκόπους και τους διεφθαρμένους να κάνουν παιχνίδι ή να επιστρέψουμε πίσω στο αγνό αθλητικό ιδεώδες των αρχαίων Ελλήνων; Ίσως η απάντηση κρύβεται κάπου στη μέση.

Ο Javi Poves δεν θα φτιάξει τον κόσμο. Το ξέρει και ο ίδιος. Παλεύει όμως να βρει τον εαυτό του. Να γίνει άνθρωπος με κεφαλαία. Να γίνει η αλλαγή που θέλει να δει στον κόσμο, όπως θα ‘λεγε ο Γκάντι. Είναι μια εξαίρεση, μια εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Και ο κανόνας δεν είναι ποτέ το ιδανικό. Πολλοί ίσως τον χλευάσουν. Ίσως γελάσουν υποτιμητικά μαζί του. Θα τον πάρουν και για κορόιδο, νιώθοντας «ωραίοι» και «τυχεροί» που δεν είναι σαν αυτόν.

Ο Javi είναι το καμπανάκι στο υποσυνείδητό μας. Είναι το κοινό μυστικό που ξέρουμε αλλά δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε. Ίσως γίναμε κι εμείς μέρος του κατεστημένου ή απλά δεν έχουμε το θάρρος να κάνουμε κάτι. Θυσιάστηκε για αυτά που πίστευε. Έπραξε το μεγαλύτερο που μπορούσε να κάνει. Σιχάθηκε την κατάντια αυτού που αγαπούσε, γύρισε την πλάτη στον πακτωλό χρημάτων που θα κέρδιζε, αρνήθηκε τη δόξα που θα τον ακολουθούσε. Γιατί το έκανε; Τουλάχιστον κοιμάται με ήσυχη τη συνείδησή του. Έκανε την επιλογή του.

Μ’ αυτή του την πράξη αναμφίβολα αναδεικνύεται ως ένας σύγχρονος αθλητικός ήρωας. Πραγματικός πρεσβευτής του fair play. Ένας από τους λίγους ανθρώπους που «θυσιάζονται» καθημερινά για έναν κόσμο πιο ανθρώπινο. Που βάζει κάτω το «εγώ» του για το κοινό καλό!

Ευτυχώς που υπάρχει, ευτυχώς που υπάρχουν άνθρωποι σαν τον Javi! Δυστυχώς όμως, τους έχουμε ανάγκη…

RESPECT